Komisioni për kompensimin në të holla të viktimave nga vepra penale me dhunë
Nëse jeni viktimë e veprës penale me dhunë, ju keni të drejtë për kompensim në të holla
Hapat për realizimin e të drejtës për kompensim në të holla të viktimave nga veprat penale me dhunë
Kush ka të drejtë në kompensim të dëmit?
Nëse jeni viktimë e veprës penale me dhunë, duke përfshirë edhe dhunën me bazë gjinore, dhunën në familje, dhunën kundër integritetit gjinor, trafikimit me njerëz/fëmijë, marrëdhënie skllavërie ose veprave të tjera penale me pasoja serioze, si fizike dhe psiqike, keni të drejtë në kompensim me të holla.
Çfarë është vepër penale me dhunë?
Vepra penale me dhunë mund të jetë e lidhur me dhunën me bazë gjinore ndaj grave dhe dhunën në familje, vepër penale me të cilën cenohet integriteti gjinor, vepër penale që lidhet me vendosjen e skllavërisë dhe transportin e personave në skllavëri, trafikimin e qenieve njerëzore dhe trafikimin e fëmijëve.
Cili është parakushti?
Vepra penale të ketë ndodhur në Maqedoninë e Veriut dhe të jetë evidentuar ose raportuar në polici ose në prokurorinë publike të cilët duhet të lëshojnë njoftim përkatës (vërtetim, shënim zyrtar).
Cila është procedura e realizimit të së drejtës për kompensim në të holla?
Procedura fillon duke parashtruar kërkesë me shkrim pranë Komisionit për kompensim në të holla (në tekstin e mëtutjeshëm: Komisioni) i cili vendos mbi kërkesën.
Ekzemplari – Formulari i Kërkesës për realizimin e kompensimit në të holla të viktimave nga vepra penale me dhunë mund të shkarkohet dhe të printohet nga ueb faqja e Komisionit. Kërkesa mund të dorëzohet drejtpërdrejt nëpërmjet arkivit të Ministrisë së Drejtësisë ose të dërgohet me postë ose në formë elektronike
Kontakt
Ministria e Drejtësisë, rr. “Dimitrie Çupovski” nr. 9, 1000 Shkup
Telefon
+389 2 3116 493 lok.119
Adresa elektronike
contact@komisijazanadomestoknazrtvi.mk
Parakusht për realizimin e të drejtës për kompensim në të holla është që, vepra penale të jetë e evidentuar ose e raportuar në stacionin policor ose në prokurorinë publike.
Me kërkesën tuaj ose me kërkesën e prindit/kujdestarit ose autorizuesit tuaj, policia ose prokuroria publike është e detyruara t’ju lëshojë njoftim të duhur, procesverbal se është pranuar kallëzim, shënim zyrtar ose vërtetim që vepra është raportuar ose regjistruar si vepër penale.
Ju keni të drejtë për kompensim në të holla pavarësisht nëse kryerësi i veprës penale është i njohur dhe pavarësisht nëse kundër kryerësit të veprës penale është nisur procedurë penale, madje edhe nëse ka pengesa faktike ose ligjore për zhvillimin e procedurës penale.
Parakusht për realizimin e të drejtës për kompensim në të holla është që, vepra penale të jetë e evidentuar ose e raportuar në stacionin policor ose në prokurorinë publike.
Me kërkesën tuaj ose me kërkesën e prindit/kujdestarit ose autorizuesit tuaj, policia ose prokuroria publike është e detyruara t’ju lëshojë njoftim të duhur, procesverbal se është pranuar kallëzim, shënim zyrtar ose vërtetim që vepra është raportuar ose regjistruar si vepër penale.
Ju keni të drejtë për kompensim në të holla pavarësisht nëse kryerësi i veprës penale është i njohur dhe pavarësisht nëse kundër kryerësit të veprës penale është nisur procedurë penale, madje edhe nëse ka pengesa faktike ose ligjore për zhvillimin e procedurës penale.
Ju keni të drejtë për kompensim në të holla, edhe atë për:
- shpenzimet për shërim dhe pajisje mjekësore (shuma maksimale deri në 2,000 euro në kundërvlerë të denarit),
- të ardhurat e humbura (shuma maksimale deri në 2,000 euro në kundërvlerë të denarit),
- shpenzimet e varrimit (vetëm nëse nuk i keni arkëtuar të njëjtat në një bazë tjetër),
- mirëmbajtje e humbur (shuma maksimale prej 4,500 euro në kundërvlerë të denarit), dhe
- ndihmë solidariteti për pasojat e pësuara nga vepra penale (shuma maksimale deri në 500 euro në kundërvlerë të denarit).
Shuma e kompensimit në të holla që mund të fitoni në të gjitha llojet, nuk mund të tejkalojë shumën totale prej 5,000 euro në kundërvlerë të denarit.
Më së miri është që kërkesa të parashtrohet në një formular të cilin mund ta gjeni në këtë material infromativ ose ta merrni nga zyrat e shoqatave të qytetarëve të regjistruara për dhënien e ndihmës juridike falas ose në njësitë rajonale të Ministrisë së Drejtësisë.
Kërkesën mund ta dorëzoni në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik ose në gjuhë tjetër zyrtare të cilën e flasin të paktën 20% e qytetarëve dhe alfabetin e saj ose në gjuhën që e kuptoni.
Nëse përdorni një kërkesë tuaj, kini kujdes në elementet e domosdoshme më poshtë, të cilat duhet t`i përmbajë kërkesa:
- të dhënat personale të parashtruesit të kërkesës, gjegjësisht të viktimës, nëse nuk është i njëjti person me parashtruesin e kërkesës,
- përshkrimi i veprës penale (data, vendi dhe mënyra e kryerjes),
- datën kur është regjistruar ose raportuar kryerja e veprës penale në polici ose prokurori publike,
- përshkrimi i pasojave nga vepra penale,
- pretendimet nëse viktima është në dijeni se kundër kryerësit të veprës penale po zhvillohen procedurë penale, para cilit organ kompetent, si dhe numri nën të cilin po udhëhiqet lënda,
- deklaratë për realizimin e kompensimit të njohur me ligj të realizuar sipas bazave të tjera juridike, dhe
- llojin e kompensimit që e kërkon viktima.
Me kërkesën për fillimin e procedurës për realizimin e kompensimit, dorëzohen shkresa fotokopje dhe bëhet këqyrje në dokumentet origjinale ose dokumentet e verifikuar të më poshtme:
- dokument për identifikim personal,
- prova e shtetësisë, vendbanimit ose vendqëndrimit, me përjashtim të viktimës pa shtetësi ose viktimës që është person i paevidentuar në librin amë të të lindurve,
- dokument përkatës nga policia ose prokuroria publike se vepra penale është regjistruar ose raportuar,
- prova (dokumentacion mjekësor) nga i cili rezulton se viktima ka pësuar lëndime të rënda trupore, dëmtime të rënda të shëndetit mendor ose fizik,
- certifikatë nga libri amë i të vdekurve, nëse vdekja e viktimës ka ndodhur si pasojë e veprës penale,
- prova për paaftësinë për të punuar në përputhje me rregulloret për sigurim pensional dhe invalidor,
- prova se viktima indirekte i ka paguar shpenzimet e varrimit,
- deklaratë e nënshkruar me dorën e vet për mos realizimin e kompensimit të njohur me këtë ligj të realizuar mbi baza të tjera ligjore,
- të dhënat për llogarinë e tij personale të transaksionit, dhe
- dokumente të tjera të cilat i posedon viktima, e me të cilat dëshmohet përmbushja e kushteve për realizimin e kompensimit.
Në këtë procedurë nuk paguhen taksat administrative.
Për shtetasit e huaj/persona pa shtetësi
Keni të drejtë për përkthyes gjatë gjithë procedurës, ndërsa shpenzimet mbulohen nga shteti.
Ndaj dokumenteve që do të dorëzoni në gjuhë të huaj, është e nevojshme të bashkëngjitni përkthim të verifikuar në gjuhën maqedonase. Shpenzimet e përkthimit mbulohen nga shteti. Të njëjtat duhet të ceken në kërkesën tuaj që t’ju kompensohen nga Komisioni.
Komisioni, pas pranimit të kërkesës suaj me dokumentet e nevojshme, do t’ju lëshojë vërtetim për pranim të kërkesës, ku është cekur personi për kontakt që është kompetent për procedim dhe afati deri kur do të merret vendimi, nëse është e mundur.
Nëse, gjatë zhvillimit të procedurës për relaizimin e të drejtës së kompensimit në të holla, realizoni një të drejtë sipas një ligji tjetër, ju duhet të njoftoni Komisionin në afat prej shtatë ditëve nga realizimi i së drejtës, e gjithashtu duhet të dorëzoni dëshmi për të drejtën dhe kompensimin e realizuar.
Gjatë procedurës, me përjashtim, Komisioni mund t’ju thërrasë që të jepni deklaratë për të cilën përpilon procesverbal ose shënim zyrtar. Kërkoni kopje të asaj që keni deklaruar dhe që e keni nënshkruar.
Nëse kërkesa e parashtruar nuk është e plotë, Komisioni do t’ju thërrasë në afat prej 30 ditëve nga data e pranimit të njoftimit, që ta korrigjoni ose plotësoni kërkesën me provat, të cilat janë të nevojshme për të marrë vendim.
Gjatë gjithë procedurës, Komisioni është i vëmendshëm ndaj të dhënave tuaja personale që i keni dhënë dhe obligohet të sigurojë fshehtësinë dhe mbrojtjen e tyre nga keqpërdorimi.
Kërkesa parashtrohet më së voni në afat prej tre vite nga dita kur është kryer vepra penale të cilën e shkruani në kërkesën për kompensim.
Nëse për arsye shëndetësore nuk jeni në gjendje të parashtroni kërkesën brenda tre vjetësh nga dita në të cilën është kryer vepra penale, që ceket në kërkesën për kompensim, kërkesa duhet të parashtrohet në afat prej gjashtë muajve, nga dita në të cilën arsyet për të cilat nuk keni qenë në gjendje të parashtroni kërkesën kanë pushuar së ekzistuari, e më së voni në afat prej pesë viteve nga dita e kryerjes së veprës penale.
Për viktimat fëmijë/personat me aftësi veprimi të kufizuar ose të hequr
Nëse viktima është një fëmijë ose një person me aftësi veprimi të kufizuar ose të hequr, ndërsa prindi ose kujdestari nuk ka paraqitur një kërkesë për kompensim brenda tre viteve nga dita kur është kryer vepra penale që është cekur në kërkesën për kompensim, afati prej tre vitesh fillon të rrjedh nga dita kur personi mbush 18 vjet ose nga dita kur viktima arrin moshën madhore është raportuar kryerja e veprës penale ose nga dita kur personit i rikthehet aftësia e veprimit.
Me kërkesën tuaj, lidhur me të drejtën dhe shumën e kompensimit në të holla vendos Komisioni për kompensim në të holla për viktimat e veprës penale me dhunë.
Komisioni vepron dhe vendos me një kuorum prej tre anëtarësh, ndërsa vendimet merren me shumicë votash të numrit të përgjithshëm të anëtarëve.
- aktvendim me të cilin hidhet poshtë kërkesa si e dorëzuar jo në kohë, e pa lejuar ose e dorëzuar nga një person i paautorizuar,
- aktvendim me të cilin hidhet poshtë kërkesa si e parregullt ose jo e plotë, nëse kërkuesit të kërkesës i kërkohet ta korrigjojë ose ta plotësojë atë, e këtë ai nuk e e ka bërë në afatin e përcaktuar,
- aktvendim me të cilin vleftësohet kërkesa tërësisht ose pjesërisht për kompensim dhe përcakton llojin dhe lartësinë e kompensimit në të holla,
- aktvendim me të cilin e refuzon kërkesën si të pabazë.
Aktvendimi për të drejtën e kompensimit në të holla ju dorëzohet me shkrim në adresën që keni dhënë në kërkesë, pa vonesë.
Për viktimat fëmijë/personat me aftësi veprimi të kufizuar ose të hequr
Aktvendimi për të drejtën e kompensimit në të holla dorëzohet me shkrim në adresën që kujdestari ose prindi e ka dhënë në kërkesë, pa vonesë.
Nëse në ndërkohë e keni ndryshuar adresën, menjëherë pas ndryshimit, patjetër duhet ta njoftoni Komisionin për adresën tuaj të re.
Kërkesa do të refuzohet kur me kompensimin nga kryerësi i veprës penale, plotësisht është kompensuar dëmi.
Në procedurën e realizimit të kompensimit në të holla, nuk paguhen taksa administrative.
Nëse nuk jeni shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut, gjatë gjithë procedurës keni të drejtë për përkthyes në shpenzim të Komisionit.
Gjatë procedurës për ushtrimin e të drejtës për kompensim në të holla, keni të drejtë për ndihmë juridike falas.
Për të fituar ndihmë juridike primare gjatë plotësimit të kërkesës, duhet t’i drejtoheni personit të autorizuar zyrtar në njësitë rajonale të Ministrisë së Drejtësisë sipas vendbanimit/vendqëndrimit tuaj, shoqatës së autorizuar[1] ose klinikës juridike (në kuadër të fakulteve juridike).
Ju gjithashtu mund të kërkoni ndihmë juridike sekondare që përfshin përfaqësimin falas nga një avokat në të gjithë procedurën. E njëjta duhet të miratohet paraprakisht me Vërtetim të lëshuar nga njësia rajonale e Ministrisë së Drejtësisë ose me Aktvendim të Ministrisë së Drejtësisë.
Personi i autorizuar zyrtar nga njësitë rajonale të Ministrisë së Drejtësisë sipas vendbanimit/vendqëndrimit tuaj, shoqatës së autorizuar ose klinikës juridike (në kuadër të fakulteteve juridike) mund t’ju ndihmojë në procedurën e marrjes së ndihmës juridike sekondare.
Ministria e Drejtësisë, rr. “Dimitrie Çupovski” 9, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisë së Veriut
Adresa elektronike cabinet@mjustice.gov.mk
Kontakt tel. +389 (0)2 3116 – 493,
+389 (0)2 3116 – 648
Komisioni për kompensim në të holla.
Adresa elektronike: komisijazrtvi@gmail.com
Tel. +389 23116 493 лок.119
Personi i kontaktit:
Andrijana Gjorgjevska, Udhëheqëse e Njësisë për falje dhe kompensim të dëmit,
Kontakt tel: +389 23116 493 лок.119,
cel: +389 (0)70 314 453,
Adresa elektronike: AndrijanaGjorgjevska@mjustice.gov.mk
